Όταν η Ποταμούλα αναγνωρίστηκε επί Βασιλέως Παύλου Κοινότητα. (Φωτό)

Στη θέση «Λάτα» εκεί προ εξήντα (60) ετών υπήρχε συνοικισμός. Το 1920 έως το 1925 κατοικούσαν περί τις είκοσι (20) οικογένειες. Σήμερα ο συνοικισμός δεν κατοικείται και μόνο ερείπια συναντάει κανείς, εκτός από τον ναό, ο οποίος διατηρήθηκε με τη φροντίδα των ενοριτών.

O Συνοικισμός  Λάτα βρίσκεται βόρεια της Ποταμούλας και βόρειο ανατολικά της Σαργιάδας. Σύμφωνα με την παράδοση,πήρε το όνομά του από από την οικογένεια Λατομένος,που πρώτο εγκαταστάθηκε εκεί διωγμένη από κάποια άλλη περιοχή ,πιθανώς του Βάλτου.

(Η παλαιότερη φωτογραφία με το Άγιο Αθανάσιο)

Παρότι είναι βέβαιο πως ο Συνοικισμός αυτός είναι πολύ παλιός,δεν υπάρχουν τεκμηριωμένα ιστορικά στοιχεία για τον προσδιορισμό του χρόνου ιδρυσής του.Υπάρχει όμως απέναντι από το χωριό μια πηγή από την οποία ,κατά μαρτυρίες έπαιρναν νερό οι κάτοικοι του Συνοικισμού Λάτα και στην οποία υπάρχει επιγραφή με τη χρονολογία 1780 μ.χ.

Τη χρονολογία προφανώς χτίστηκε και αξιοποιήθηκε η πηγή,ενώ ο Συνοικισμός είναι πολύ παλαιότερος. Τόσο οι ενδείξεις που υπάρχουν ,όσο και τα ιστορικά στοιχεία,δείχνουν πως η Λάτα αναπτύχθηκε σε ένα από τα μεγαλύτερα χωριά της περιφέρειάς της.Μέχρι το 1912 είχε Παρεδρία,με τελευταίο Πάρεδρο τον Φώτιο Καδούλα.
Μετά το 1912 όμως,που οι Δήμοι και οι Παρεδρίες αντικαταστάθηκαν από τις Κοινότητες,η Λάτα εντάχθηκε στην Κοινότητα Σαργιάδας ,στην οποία ανήκε μέχρι το 1950.

Φωτό: Βασίλης Φ. Τσούνης

Τη χρονιά αυτή αποσπάστηκε από την Κοινότητα Σαργιάδας και  μαζί με τούς Συνοικισμούς Ποταμούλα και Κελανίτη,αποτέλεσαν την Κοινότητα Ποταμούλας.

Στη Λάτα το 1920-1925 κατοικούσαν περί τις είκοσι οικογένειες,ενώ σήμερα (1986) ο Συνοικισμός δεν κατοικείται,γιατί οι λίγοι κάτοικοί του μετοίκησαν στην Ποταμούλα.Έτσι μόνο ερείπια συναντάει κανείς σήμερα εκεί,εκτός από τον Ιερό Ναό του Αγίου Αθανασίου ,ο οποίος αν και πολύ παλαιός (άνω των 300 ετών) διατηρήθηκε με την φροντίδα και τις προσπάθειες των πιστών,σε πολύ καλή κατάσταση και λειτουργεί έως σήμερα.

(Από το βιβλίο ”Σαργίαδα”)